در هنگام زمستان که درجه حرارت محیط پایین است گرمای وسط توده زنبور در حدود 36 درجه سانتی گراد ثابت نگه داشته می شود. این امر بخاطر فعالیت ماهیچه ای بدن زنبورها در سطح خارجی توده است که گرما را بطرف داخل توده می فرستند و بدن آنها بصورت عایقی مانع خارج شدن گرما از وسط توده می گردد. برای انجام این فعالیت زنبورهای سطح خارجی توده مرتبا با زنبورهای داخل توده تعویض جا کرده و با خوردن عسل و انجام حرکات ماهیچه ای قادر به تولید گرما می باشند.
فعالیت زنبور عسل در زمستان
در هنگام زمستان که زنبورها بصورت توده متراکم در می آیند ابتدا در قسمت پایین کندو و نزدیک سوراخ پرواز متمرکز می باشند ولی به تدریج با پیشرفت زمستان توده حرکت کرده و بطرف عقب و بالا نقل مکان می کند. در صورتی که کندو دو طبقه باشد به تدریج و در پایان زمستان توده زنبور به طبقه فوقانی و قسمت عقب آنها منتقل می گردد.
در مواقعی که هوا خیلی سرد باشد زنبورهای سطح خارجی توده زمستانه سر و قفس سینه خود را به داخل توده فرو برده و فقط شکمشان در سطح توده واقع می شود. ولی با گرم شدن هوا مجدداً توده از هم باز شده و فضای بیشتری را اشغال می کنند و با این عمل نیز درجه حرارت داخل کندو را تنظیم می کنند. در خلال زمستان گرچه میزان تخم گذاری ملکه کاهش می یابد ولی اغلب مقداری تخم و نوزادان سنین مختلف در وسط توده زمستانه مشاهده شده است.
منابع مطالعه:
برای کسب اطلاع بیشتر به منابع زیر مراجعه نمایید.
- کتاب راهنمای پرورش زنبور عسل (فصل یازدهم و سیزدهم- زیست شناسی زنبور عسل و عسل)، تألیف:دکتر مسعود هاشمی
- کتاب زنبور عسل و پرورش آن (فصل یازدهم و شانزدهم- زندگی زنبور عسل و محصول های زنبور عسل)، تألیف: دکتر نعمت الله شهرستانی
- زندگی، تغذیه و تولید مثل زنبورعسل نوشته فرحناز تدریسی
